Profilaktyka chorób oczu dla uczniów

Od dobrego wzroku dziecka zależy zarówno jego prawidłowy rozwój, jak i wyniki w nauce. Warto dbać o oczy nawet, jeśli wydaje nam się, że nie ma powodów do niepokoju. Jest to bardzo ważne zwłaszcza teraz, gdy nasze dzieci mają nauczanie zdalne i o wiele więcej czasu niż dotychczas spędzają przed komputerem, telefonem czy tabletem.

Wzrok rozwija się od momentu narodzin do wieku ośmiu lat, należy więc zadbać, aby wszelkie nieskorygowane wady nie zaburzały tego procesu. Jeśli zachowanie dziecka nie wzbudza niepokoju, na badania profilaktyczne należy wybrać się przynajmniej raz w roku. O badaniach wzroku należy pamiętać zwłaszcza wtedy, jeśli dziecko jest w okresie intensywnego wzrostu, wkrótce rozpocznie naukę albo sporo czasu spędza na oglądaniu telewizji lub graniu na komputerze. Specjalista oceni, czy dziecko nie ma zeza, wad wzroku i czy prawidłowo rozróżnia kolory.

Na co zwrócić uwagę?

• Jeśli dziecko przesadnie pochyla się nad tekstem, mruży oczy,  schyla nienaturalnie głowę, podchodzi zbyt blisko do telewizora i skarży się na „przeskakujące, niewyraźne literki” albo ma problemy z wykonywaniem zadań związanych z utrzymaniem równowagi czy łapaniem piłki, to najprawdopodobniej są to dolegliwości wywołane nieskorygowaną wadą wzroku lub zaburzeniami widzenia, dlatego też koniecznie trzeba zadbać o specjalistyczne badanie wzroku. 

• Na oczy dziecka na zdjęciach, na których jest widoczny „efekt czerwonych oczu”. Porównaj refleksy z obu oczu. Jeśli jedna źrenica ma białawy odcień i różni się od drugiej, to niezwłocznie należy zgłosić się na badanie dna oka, ponieważ może być to objaw niedowidzenia lub poważnych zmian na siatkówce oka.

• Na „uciekające” oczko do środka lub na zewnątrz, ponieważ świadczy to najczęściej o zezie, czyli choroby charakteryzującej się nieprawidłowym ustawieniem gałek ocznych. ​ Zez stanowi defekt natury estetycznej, ale jego istotą jest nie tylko nieprawidłowe ustawienie gałek ocznych, zauważalne dla otoczenia. Choroba zezowa prowadzi bowiem do zaburzeń widzenia. Osoby dotknięte zezem z reguły widzą podwójnie. Zdarza się także, że uciekające oko jest przyczyną nakładania się cienia na widziany obraz. Może także prowadzić do widzenia dwóch ostrych obrazów jednocześnie. Zez w wielu przypadkach uniemożliwia choremu ocenę, w jakiej odległości znajdują się widziane przez niego przedmioty. Utrudnia naukę czytania, pisania, poruszania się.

Warto mieć na uwadze, że niezależnie od wieku dziecka, każda wada wzroku wymaga korekcji. Pierwsze badanie wzroku powinno odbyć się najpóźniej w 6-9 miesiącu, kolejne regularnie raz na rok. Należy pamiętać, że badanie specjalistyczne powinno obejmować ocenę akomodacji  i widzenia przestrzennego.

Jak dbać o wzrok?

• Rodzicu, przypilnuj, żeby dziecko na każde 30-60 minut pracy wzrokowej w bliskiej odległości: czytania, pisania lub pracy przed monitorem komputera, iPada czy smartfona, spędziło 30-60 sekund, patrząc w dal przez okno. Takie ćwiczenie pozwoli rozluźnić oczy i zmniejszy ryzyko wystąpienia i progresji krótkowzroczności. Monitor komputerowy nie psuje oczu, ale odległość od niego, w której pracują i bawią się nasze dzieci, szczególnie w przypadku monitorów o małych wymiarach, może sprawiać, że rozwinie się wada wzroku. Korzystanie bez przerwy z komputera lub telefonu w bliskiej odległości jest bazowym elementem rozwoju oraz postępu krótkowzroczności.  

• Należy zadbać o to, aby dziecko spędzało minimum godzinę dziennie na aktywności fizycznej, na świeżym powietrzu, przy naturalnym oświetleniu, patrząc w dal (np. jadąc na rowerze). Takie działanie pozwoli zmniejszyć ryzyko wystąpienia progresji i krótkowzroczności. 

• Należy pamiętać o zdrowym odżywianiu – warzywach, owocach, rybach, pełnoziarnistych produktach zbożowych, o witaminach A,B,E,C, cynku, luteinie.

Drodzy Rodzice, pamiętajcie, by raz w roku odwiedzić okulistę. Jeśli chcecie umówić się na wizytę w ramach NFZ, musicie otrzymać skierowanie do okulisty od lekarza rodzinnego. Na wizytę prywatną - płatną nie potrzeba skierowania.

W naszej szkole dzieci mają podstawowe badania wzroku wykonywane przez pielęgniarkę szkolną. Po takim badaniu rodzic – w razie potrzeby – otrzymuje informację o konieczności bardziej szczegółowego zbadania wzroku już u lekarza okulisty.

Opracowanie: Izabela Maćkowiak – pielęgniarka szkolna

Katarzyna Harasim – pedagog szkolny